PKM . Viết Dở và Đều cùng Obsidian

Bài giới thiệu quá trình mình sử dụng Obsidian để vượt qua nỗi đau viết blog.

Oct 13, 2024

Xin chào các bạn, mình là H3 đây.

Hôm trước mình có viết một note ngẫu hứng về PKM (Personal Knowledge Management) sử dụng Obsidian, không ngờ được mọi người hưởng ứng như vậy. Cảm ơn mọi người rất nhiều!

OpenICAI . Viết Dở và Đều cùng Obsidian-1728838102089.jpeg

Vì vậy, hôm nay mình dự định sẽ dùng con AI trong Obsidian để viết một bài tutorial về cách setup Obsidian sao cho sang, xịn, mịn nhất có thể, giúp mọi người có thể tập trung viết blog mà không cần lắng lo gì nữa.

NHƯNG, suy đi nghĩ lại, mình muốn thay đổi từ câu hỏi WHAT thành câu hỏi WHY.

Tại sao chúng ta cần một hệ thống quản lý tri thức toàn diện (PKM)?

Để trả lời cho câu hỏi này, mình xin phép được kể lại câu chuyện của bản thân dẫn đến "nỗi đau" viết blog, và từ đó có động lực tạo ra một hệ thống để giải quyết nỗi đau đó.

Hành trình viết dở và đều

Mình chia quá trình tiêu thụ (reading) và đóng gói (writing) kiến thức / nội dung trong năm 2024 thành 4 giai đoạn như sau:

① Viết Dở: lúc này mình chưa tham gia khoá học Writing On The Net, tuy có blog cá nhân nhưng việc viết đơn thuần theo cảm tính.
② Viết Dở và Đều: nhìn vào biểu đồ, bạn sẽ dễ dàng nhận ra 30 ngày liên tục mình tham gia thử thách viết của khoá học Writing On The Net. Khi đó, việc viết đơn thuần là gửi một loạt cảm xúc, suy nghĩ trong đầu ra bên ngoài.

③ Writer's Block: sau thử thách 30 ngày, tham gia Viết Đều và Hay chỉ cần 1 tuần một bài, điều này khiến mình nghĩ rằng nó sẽ dễ dàng hơn giai đoạn trước. Nhưng đó là một lầm tưởng, mình thực sự gặp khó khăn trong việc tạo ra nội dung mới. Thiếu cảm hứng, bị phân tâm, áp lực vì bài viết 1 tuần còn không hay bằng bài viết trong 1 giờ ngày trước... đó là những cảm xúc thường trực trong đầu mình.
④ Xây dựng hệ thống PKM: sau khi cảm nhận được nỗi đau của Writer's Block, mình đã tìm kiếm sự giúp đỡ và tìm được câu trả lời cho chính mình. Sau khi có hệ thống, mình đã thực sự ghi chép nhiều hơn, có nhiều mảnh ghép suy nghĩ hơn đang chờ chín muồi để trở thành một phần của việc đóng gói kiến thức và chia sẻ.

Vậy, chúng ta hãy cùng quan sát xem quá trình chuyển đổi từ nỗi đau số ③ sang hành động số ④ đã diễn ra như thế nào nhé.

Nỗi đau Writer's block

OpenICAI . Viết Dở và Đều cùng Obsidian-1728833107233.jpeg — Đoạn trích mình chia sẻ với các đồng “write” trong WOTN.

Không có nỗi đau nào là dễ dàng cả. Nhưng không có nỗi đau thì làm sao có động lực để thay đổi.

Rất may, ở bên cạnh mình có rất nhiều người bạn đồng hành trên con đường viết lách, những người luôn sẵn sàng đưa ra những lời khuyên chân thành và bổ ích. Xin cảm ơn tất cả các đồng "write" thân yêu ạ.

Những lời khuyên thực sự đã góp một phần rất lớn giúp mình tìm ra nguyên nhân thực sự của nỗi đau này. (Bạn nào muốn nghe những lời khuyên này thì inbox kín nhé ^^)

Mình đã tự ngẫm lại xem thực sự mình viết vì điều gì?

Mình muốn viết cho "vui" hay để học tập thông qua việc chia sẻ?
Mình muốn viết cho tâm trạng tức thời và muốn chia sẻ cảm xúc ngay lập tức, hay chỉ cần quan sát và ghi lại khoảnh khắc đó?
Và cuối cùng, mình muốn viết cho ai hay cho chính bản thân mình?

Thử một hướng đi mới

Sau thời gian nghiền ngẫm với câu hỏi “làm sao để viết nội dung có chiều sâu hơn, thay vì chỉ viết ra một vài cảm nghĩ nhất thời", mình tự rút ra kết luận rằng bản thân đang thiếu hai điều:

Thói quen viết nhiều lần mà ko cần public (từ bỏ dopamine đăng bài nhận like).
Có một hệ thống support việc thu thập và chế biến kiến thức/nội dung.

Xây dựng mục tiêu là để chiến thắng một cuộc chơi, còn xây dựng hệ thống là để tiếp tục giữ cuộc chơi bền vững.

Chiến lược lâu dài không phải là mindset đặt mục tiêu, mà là mindset xây dựng một hệ thống hình xoắn ốc để chơi và chiến thắng từng màn chơi từ thấp lên cao.

Giờ đây, mình đã tìm thấymột hướng đi có vẻ sẽ phù hợp với bản thân. Đó là tạo một hệ thống quản lý kiến thức trên Obsidian, với:

Daily Note: Thư mục dùng để take note mỗi sáng và bất kỳ lúc nào nghĩ ra ý tưởng mới với Obsidian app trên Iphone.
Atomic Habit Streak Game: Biểu đồ mô tả tuần này đã đọc được bao nhiêu thứ, viết được mấy note, tâm trạng ra sao, có mấy tiếng chạy bộ ngoài trời... tất cả hành vi được quan sát và mình sử dụng nó như một liều thuốc bổ cho tinh thần ^^ (thay vì phải đăng blog để có dopamine).
Book Highlight: Thư mục chứa highlight những cuốn sách hay mình từng đọc, dữ liệu đồng bộ từ máy đọc sách Kindle chỉ với một click chuột.
Read-it-later: bất cứ khi nào đọc được một bài viết hay trên internet, bất kể ở công ty hay ở nhà, dùng điện thoại hay laptop, chỉ cần một click là toàn bộ nội dung được lưu lại và đồng bộ với Obsidian thông qua plugin Omnivore.
AI Copilot: Nhúng AI ChatGPT và Gemini vào Obsidian để tìm kiếm ý tưởng, đồng thời cho nó nhìn vào Second Brain của mình để co-pilot (phi công phụ) này có thể hỗ trợ ta bay đến những vùng trời kiến thức mới.
FLOW: Sau cùng, tạo 1 FLOW thực sự từ bãi tập kết ý tưởng cho đến khi đóng gói kiến thức. Mình xin để lại link bài giới thiệu về FLOW cực kỳ xịn xò ở đây: FLOW - Phương Pháp Quản Lý Tri Thức Linh Hoạt và Toàn Diện cho Obsidian.

Giao diện Obisidian ngay sau khi mở ứng dụng (lúc viết bài sẽ tắt để tập trung).

Sức mạnh của Second Brain + AI

Nếu như Obsidian được thiết kế để có thể trở thành Bộ não thứ hai (Second Brain), thì việc nhúng AI vào trong Obsidian như thể trao cho chúa tể sơn lâm thêm một đôi cánh vậy. Khi đó, con sư tử không chỉ thống trị khu rừng kiến thức của nó, mà với đôi cánh, nó còn có thể bay đến những chân trời kiến thức mới của nhân loại.

Ở biểu đồ hành trình viết dở và đều, mình đã sử dụng sức mạnh của Obsidian để biết được số lượng note mình viết ra trong năm 2024. Đó là sức mạnh của hệ thống quản lý tự động và thống kê.

Biểu đồ số lượng note của H3 trong năm 2024.

Còn biểu đồ tròn ở dưới là sức mạnh của trí tuệ nhân tạo, nơi mình yêu cầu AI soi vào Obsidian để cho biết chính những thứ mà mình còn không rõ: phân loại những nội dung đã viết ra thành các lĩnh vực khác nhau.

Giới thiệu về H3 Second Brain-1728829651783.jpeg — Biểu đồ phân loại note của H3 dựa trên sự phân tích của AI Copilot.

Mình đang có khá nhiều ý tưởng để ứng dụng con AI này để tăng cường sức mạnh của bản thân. Cái này để mình khám phá rồi chia sẻ sau nhé.

Kế hoạch tiếp theo

Đây là bài đầu tiên cho chuỗi bài Setup hệ thống PKM trên Obsidian. Trong những bài tiếp theo, mình sẽ chia sẻ chi tiết hơn cách mình đã setup được flow như hiện tại. Hi vọng những chia sẻ này hỗ trợ cho mọi người một phần nào đó trên chặng đường làm chủ kiến thức của bản thân.